Ülkelerin Covid-19 Stratejileri

Çin

• Coronavirüs, Aralık ayında Wuhan şehrinde ortaya çıktığından beri Çin’in 80.000’den fazla vakası ve 3.200’den fazla ölümü oldu.
• Covid-19’un ilk ortaya çıktığı Çin, yetkililer tehdidin ciddi olduğuna karar verdikten sonra hızlı hareket etti, ancak hükümet salgını erken aşamalarında örtbas ettiği için ağır eleştirildi.
• Eyaletlerin çoğunda insanlar neredeyse 50 gün evlerinde hapis kaldılar, on milyonlarca insanın hareketlerini kontrol eden sıkı bir politika izlendi.
• Evlere kapanma, 23 Ocak’ta Wuhan’da başladı. Diğer eyaletlere hazırlık yapmaları için biraz zaman verildi. Haftalar içinde politikalar daha da katılaştı. Hubei eyalet hükümeti, tüm konut komplekslerinin kapılarının 24 saat kapalı kalmasını sağladı, özel araçların kullanımını yasakladı, sakinlerin izinsiz dairelerini terk etmelerini yasakladı ve soğuk algınlığı belirtileri gösterenlerin adres ve kimlik bilgileri alınarak evlerine ve yiyecek yardımı yapıldı. Her gün telefon ve çevrimiçi yollarla kontrolleri sağlandı.
• Peki Çin 1 buçuk milyar insanı nasıl evlerde kapalı tutabildi? Karantina emirlerini yerine getirmeyenleri bildiren vatandaşlara hükümet maddi ödüllendirmelerde bulundu.
• İnsanlar, yiyecek veya diğer ihtiyaçlarını karşılamak için etkin ve yoğun şekilde motosikletli teslimat şirketlerini kullandı. Hastaneler ayrıca tıbbi malzeme sağlamak için bu kuryelerle çalıştı, sürücülerin hepsi virüse karşı koruma kıyafetleri ve maskeleri kullandı.
• Bu sıkıyönetim üzerinden daha 3 gün geçmesine rağmen yeni vaka bildirimleri tamamen durdu.
• Laboratuvarların test kapasiteleri hızla genişletildi. Hastaneler üzerindeki baskıyı hafifletmek için, daha hafif semptomları olan hastalar spor salonlarında ve etkinlik salonlarında geçici izolasyon tesislerine yerleştirildi. Hızlıca yeni hastaneler inşa edildi.
• Enfekte herhangi biriyle temasa geçen insanlar, profilaktik karantina için tipik olarak dönüştürülmüş otellere veya pansiyonlara gönderildi. Evde karantina sadece enfeksiyon riski az olanlar için önerildi.

İtalya

• İtalya’da çoğunlukla kuzeyde olmak üzere virüsle ilgili 60.000’den fazla vaka ve  6 binden fazla ölüm var. Son günlerde vaka sayısı önemli ölçüde arttı.
• İtalyan hükümeti ilk defa Şubat ayının sonlarında yayılan virüsü içeren olağanüstü önlemler açıkladı. Başbakan Giuseppe Conte tüm İtalya’yı “kırmızı bölge” ilan etti, insanlara iş ve diğer acil durumlar dışında evde kalmaları söylendi. Dışarıda hareket özgürlüğü keskin bir şekilde azaltıldı.
• Ancak virüs salgını, sağlık sistemini oldukça zorladı. Hastane ve çalışan kapasiteleri yetersiz kaldı. Bazı hastalar arasında seçim yapılarak çoğunun ölüme terkedilmesi söz konusu oldu.
• Çin’den sonra en fazla sayıda koronavirüs vakasına sahip olan İtalya, ölüm oranının 2.500’ü aşması nedeniyle acil durum önlemlerini genişletti. Bunlar arasında 10.000 öğrenci doktorun final sınavlarının çıkarılması yer alıyor. Hemen genel pratisyenler olarak ya da yaşlılar için bakım evlerinde çalışmak üzere görevlendirilecekler, daha deneyimli doktorları hastanelere gitmeleri ve ülkenin sağlık hizmetleri üzerindeki yükünü hafifletmeleri için serbest bırakılacaklar.
• Şu anda tüm vatandaşlar, seyahat hareketlerini açıklamak için polise ve orduya sunmak üzere kendi beyan ettikleri bir belge imzalamak zorunda kalıyor. Tedbirleri ihlal ettiği düşünülen herkes üç ay boyunca para cezası veya hapis cezası ile karşı karşıya.
• İtalya hükümeti, mücadele eden işletmelere ve ailelere yardım etmek için mali önlemleri daha önce açıklanan 7.5 milyar € ‘dan 10 milyar €’ ya çıkaracağını ve salgın sırasında ipotek dahil borç ödemeleri konusunda bir yardım olacağını söyledi.

İran

• İran, COVID-19 ile ilgili 23.000’den fazla vaka ve yaklaşık 1800’den fazla ölüm bildirdi.
• İran ilk iki vakasını 19 Şubat’ta teyit ederek kısa bir süre sonra ölümlerini açıkladı. Bu, halkın paniğe ve yaygın şekilde şüphe duymasına neden oldu.
• Bazı İranlılar, seçmen katılımını azaltmaktan kaçınmak için hükümetlerinin 21 Şubat’ta yapılacak parlamento seçimlerinden sonrasına kadar salgının kapsamını açıklamayı geciktirdiğine inandıklarını söyledi.
• Kamu sektörü personeli normal saatlerde çalışıyor ancak birbirleriyle temastan kaçınmak için farklı vardiyalarda çalışıyor. Bazı özel işletmeler uzaktan çalıştıyor ve mahkemeler acil olmayan duruşmaları ertelemiş durumda.
• Seçkin Devrim Muhafızları’nın katıldığı yaklaşık 300.000 sağlık ekibi, ülkedeki her hane halkını kontrol etmeye başladı. Tüm şehirlerde sokaklar ve toplu taşıma araçları günlük olarak dezenfekte ediliyor. Sağlık ekipleri ve polis yollara yerleştirilmiş ve ateşi olan insanları durdurup 14 gün karantinaya alma yetkisine sahip.
• Ancak hiçbir şehir karantinaya alınmadı. Şimdiye kadar Tahran, din adamlarının her yıl on milyonlarca hacı alan türbelerin kapatılmasına karşı direncinin üstesinden gelmedi.
• Yeterli sayıda maskeler, vantilatörler, test kitleri ve koruyucu kıyafetler bulunamadı, başka ülkelerden arz talep edildi ve çok geç devreye sokuldu. Ülke DSÖ, Çin ve bazı Avrupa ülkelerinden yardım ve tıbbi malzeme aldı, ancak ABD’den yardım teklifini reddetti. ABD iran üzerindeki yaptırımı geri çekmiyor ve bu durum sadece tıbbi malzemeleri doğrudan etkilemekle kalmadı, ülkeyi küresel finansal sisteme erişimi olmayan bir şekilde bıraktı ve ithalatı zor ve maliyetli hale getirdi.
• Bazı üst düzey İranlı yetkililer hastalığa yakalandı; 71 yaşındaki üst düzey lider Ayetullah Ali Hamaney’e kıdemli danışman son hafta öldü.

Güney Kore

• Güney Kore 7.500’den fazla vaka ve 50’den fazla ölüm gördü.
• Kasaba ve şehirlerdeki insanlar evde kalmaya teşvik edildi, bazı ofisler kapandı ve birçok etkinlik ertelendi.
• İnsanlar yiyeceklerini evlerine stok yaptı, dışarı çıkmaktan tamamen kaçındı.
• En fazla vaka Daegu şehrinde görüldü. Uygun triyaj eksikliğinden dolayı, hastane sistemi hafif semptomları olan hastalarla tıkandı. Geçen cuma günü, yaklaşık 1.800 hasta veya Daegu’nun toplamının neredeyse % 40’ı evde hastane yataklarını bekliyordu. İki kişi hastaneye yatmayı beklerken öldü.
• Yeni vakaların sayısının azaldığı Güney Kore, koronavirüsle mücadelede yaptığı test sayısıyla çok önemli bir model oldu. Ülkede, insanların tıbbi bir taramaya girebileceği ve sadece 10 dakikada bir örnek alabileceği 50 adet kesintisiz tarama kliniği kuruldu. Sağlık çalışanları her gün 15.000 kadar test yapıyor.
• 50 milyonluk ülke salgınını büyük ölçüde yavaşlatmış görünüyor; 29 Şubat’taki zirvesinde 909 vaka bildirmişken, bugün sadece 74 yeni vaka bildirdi. Ve bunu tüm şehirleri evlere kilitlemeden veya Çin’in otoriter önlemlerini uygulamadan yaptı. “Güney Kore demokratik bir cumhuriyet, kilitlenmenin makul bir seçim olmadığını düşünüyoruz” dediler ama enfekte olmuş insanları izole etmek ve temaslarını izlemek ve karantinaya almak için kapsamlı çabalarla, dünyadaki en geniş ve iyi organize edilmiş test programını uyguladılar. Güney Kore, milyon kişi başına 5200’den fazla test yaptı, yani küçük Bahreyn ülkesinden daha fazla olan 270.000’den fazla kişiyi test etti. ABD şimdiye kadar 1 milyon kişi başına ancak 74 test gerçekleştirebildi.
• Harvard Tıp Okulu’nda öğretim görevlisi olan Kee Park, Güney Kore’nin asemptomatik insanları test etmesinin, sadece semptomları olan hastaları test eden diğer ülkelere yönelik bir uyarıda “çok sayıda enfeksiyon” ortaya çıkardığını belirtti.
• Güney Kore’nin salgınla mücadele deneyimi 2015 yılındaki, MERS salgının ülkede yayılmasından sonra oldu. O zaman, hastalığa yakalananlar, ziyaretçiler ve hastane personeli de dahil olmak üzere öldüren bir bulaşma zinciri oluşmuştu. Yaklaşık 17.000 kişinin izlenmesi, test edilmesi ve karantinaya alınması, salgını ancak 2 ay sonra yavaşlatabilmişti. Bu deneyim, ortaya çıkan bulaşıcı bir hastalığı kontrol etmek için laboratuvar testlerinin gerekli olduğunu gösterdi. COVID-19’da ise Güney Koreli sağlık çalışanları arasında COVID-19 enfeksiyonlarına dair herhangi bir vaka olmadı. 2015 MERS salgınından beri yürürlüğe giren mevzuatla, hükümetin pozitif test edilenlerden cep telefonu, kredi kartı ve diğer verileri toplama yetkisi var. Bu kişisel veriler, başkalarının virüslü bir kişiyle karşılaşıp karşılaşmadıklarını belirlemelerine izin veren sosyal medya uygulamalarında kullanıldı.
• Güney Kore, Çin’de yeni koronavirüs ortaya çıkar çıkmaz vakit kaybetmeden ticari test kitleri geliştirmek için teşhis üreticileriyle işbirliği yapmıştı. Yani vakalar henüz ülkede görülmeden test kitleri hazırdı.
• Koronavirüs hastalarıyla yakın temasta olan, soğuk algınlığı olan ama henüz testte pozitif göstermeyen tüm insanlar evde karantinaya alındı. Karantinaya alınmış kişileri kontrol etmek için, yerel izleme ekipleri oluşturuldu. Karantinayı ihlal edenler 2500$ para cezasına çarptırıldı. Yakın tarihli bir yasa tasarısı yasalaşırsa, para cezası 10 milyon won’a ve bir yıla kadar hapishaneye kadar gidecek.
• Daha da yaygın olanı, akıllı telefon ekranlarında, bölgelerindeki yeni enfeksiyonlar hakkında halkı güncelleyen uyarıların etkili olmasıdır. Açık iletişime odaklanmak, enfekte olmuş kişileri izlemek için çevrimiçi bir sistemle birleştiğinde, virüsün yayılmasını sınırlamaya yardımcı oldu.
• Güney Kore’nin ülke çapında 50 adet kesintisiz test istasyonu modeli, şu anda ABD, Kanada ve Birleşik Krallık’ta kurulmaya ve uygulanmaya çalışılıyor.

Singapur, Tayvan ve Hong Kong

• Singapur, Tayvan ve Hong Kong, Çin’in katı önlemlerine başvurmadan salgınları kontrol altına aldı. Covid-19’un yayılması Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde hız kazanırken, Asya’daki bazı ülkelerdeki salgınlar kontrol altında görünüyor.
• Çin’deki salgın, haftalarca süren sert kontrol önlemlerinin ardından yavaşladı. Hong Kong, Singapur ve Tayvan ise Çin ile sınır ülkeler olmasına rağmen çok sert önlemler gerekmeden  büyük salgınları önlemeyi başardı.
• Singapur’da 187 vaka doğrulandı ve ölüm olmadı (toplam yaklaşık 5,7 milyonluk nüfus için), Tayvan’da 1 ölüm (yaklaşık 23,6 milyonluk toplam nüfus için) dahil olmak üzere 50 onaylanmış vaka vardı ve Hong Kong^ta 131 onaylanmış vaka, 4 ölüm (toplam nüfusu yaklaşık 7.5 milyon) oldu.
• Çinli yetkililer, Wuhan’daki salgın hakkında dünyayı uyardıktan üç gün sonra, Singapur, Wuhan’dan gelen gezginleri, daha fazla değerlendirme ve izolasyon için ateş ve solunum semptomları ile yönlendirmeye başladı. Singapur, Wuhan’dan gelen tüm uçuşları iptal eden ilk ülkelerden biridir. Etkilenen bölgelerden gelen gezginler zorunlu karantina altına alındı; üç üniversite yurdu derhal onları ağırlamak için tesislere dönüştürüldü.
• Hükümet, kayıp iş günleri için bireyleri ve işverenleri tazmin etti.
• Singapur yetkilileri, enfekte olduğu bilinen kişilerin temaslarını izlemek için özellikle yoğun çaba harcadı. Hastane personeli hastalarla son bulundukları yerler hakkında mülakat yapmak için büyük çaba harcadı; bilgilerin net olmadığı veya kullanılamadığı durumlarda Sağlık Bakanlığı, CCTV görüntülerine danışmak da dahil olmak üzere nakliye şirketlerinden ve otellerden ek veri aldı.
• Büyük toplantılar askıya alındı. Ancak sosyal ve ekonomik maliyetleri en aza indirmek için okullar ve işyerleri açık kaldı. Singapur Eğitim Bakanlığı, okulları kapatmak yerine öğrenciler ve personelleri hergün sıcaklık taramaları da dahil olmak üzere günlük sağlık kontrollerine tabi tuttular.
• Halk sağlığı kampanyaları, Singapur’un halihazırda örnek teşkil eden temizlik ve halk hijyeni standartlarını daha da geliştirmek için güçlendirildi. Hükümet en başından beri sadece iyi durumda olmayan insanlar için maske kullanımını önerdi.

• Bir ada olan Tayvan da biraz farklı bir yol izledi. Çin’den seyahati derhal yasaklamak yerine, şüpheli alanlardan yeni gelenleri taramak için kapsamlı bir çaba gösterdi. Ancak 21 Ocak’ta ilk ithal edilen dava tespit edildikten sonra, dört büyük havayolu şirketi Tayvan ve Wuhan arasındaki uçuşları askıya aldı. Üç hafta sonra Pekin, Şanghay, Xiamen ve Chengdu’dan uçuşlar hariç tüm yasaklar uygulandı.
• Bazı devlet tarafından işletilen tesisler karantinalar için kullanılmıştır, ancak evdeki karantina, devlet tesisleri mevcut olsa bile baskın izolasyon yöntemi olmuştur. Uyumu sağlamak için hükümet, yaklaşık 33,200 $ ‘a kadar para cezası da dahil olmak üzere bir izolasyon emrini ihlal eden herkese karşı kesin cezalar uyguladı.
• Kitlesel etkinlikler ertelemeye veya iptal etmeye teşvik edildi; bazı dini kurumlar hizmetleri askıya aldı. İlkokulların ve liseler kapatıldı.
• Tayvan, ülkenin 2003 yılında 73 kişiyi öldüren ölümcül SARS salgını sonrasında kurduğu Ulusal Sağlık Komuta Merkezinin rehberliğinde hemen harekete geçti. Tayvan, analitik için büyük veri oluşturmak üzere ulusal sağlık sigortası veritabanını göçmenlik ve gümrük veritabanıyla bütünleştirdi. Bu, bireysel doktor ziyaretleri sırasında yetkilileri olası vakalar konusunda uyardı. Ayrıca, hükümetin bireylerin enfeksiyon risklerini seyahat geçmişi temelinde sınıflandırmasını ve yüksek riskli bölgeleri ziyaret edenleri cep telefonu üzerinden izlemesini sağladı. Bu adımlar, bireysel özgürlük yerine halk sağlığına etkili bir şekilde öncelik vermektedir.
• Vatandaşların şüpheli semptomları veya vakaları bildirebilmeleri için ücretsiz bir numara oluşturuldu. Salgın büyüdükçe yardım hattı bunalmıştı ve şehirlerden kendi anonim numaralarını kurmaları istenmişti.
• Şeffaflık benimsendi. Örneğin Çin, salgın hakkında kritik bilgilerin sansürlenmesi konusunda ciddi eleştiriler alırken, Tayvan hükümeti televizyon ve radyo istasyonlarından düzenli olarak yeni bilgiler yayınlamalarını istedi ve Hastalık Kontrol Merkezleri her gün yeni vakalar duyurdu. 
• Tayvanlı yetkililer ayrıca, mevcut stoklardan cerrahi maskelerin topluluk mağazaları aracılığıyla kontrollü dağıtımını denetledi ve fiyatlarını da belirledi.
• Tayvan’ın temel sağlık mesajları – “Öksürürken veya hapşırırken cerrahi maske takın”, “Ellerinizi sabunla iyice yıkayın” ve “Hastaneler dahil olmak üzere kalabalık yerlerden kaçının” – Hastalık Kontrol Merkezlerinin web sitesinde belirgin bir şekilde görüntülendi.
• Tayvan’da teyit edilen tüm vakaların yaklaşık yüzde 58’inin yerel iletimden kaynaklandığına inanılıyor. Bu, Tayvan’ın sınırlama stratejisinin başarısının önemli bir göstergesidir: Diğer birçok yerde, yerel vakalar ithal enfeksiyonlardan çok daha fazla bir sayıdan fazla olmuştur.
• Hong Kong, muhtemelen Tayvan ve Singapur’dan farklı olarak, şehir anakara Çin ile bir sınır paylaştığı ve resmi olarak Çin’in bir parçası olan Özel İdari Bölge olarak başka bir yaklaşımı benimsedi. Buradaki yetkililer, enfekte olmuş olabilecek kişilerin toprağa girişini tamamen engellemeye daha az toplum içinde bulaşmayı önlemeye odaklandılar.
• 3 Ocak’ta, Wuhan’daki ilk bildirilen davadan çok kısa bir süre sonra, giriş limanlarındaki mevcut sıcaklık tarama istasyonları genişletildi ve yerel klinisyenlerden ateş veya akut solunum semptomları olan herhangi bir hastayı kentin sağlık otoritelerine bildirmeleri istendi. Ancak, Wuhan ve diğer etkilenen bölgelerden gelen ziyaretçilere seyahat kısıtlamalarının getirilmesi ve bölgenin anakara ile 14 sınır geçişinin altısının ilk ithal vakasından beş gün sürdü.
• 5 Şubat’tan başlayarak, sınırdan geçen veya önceki 14 gün içinde Çin anakarasında bulunan başka bir yerden gelen herkesin 14 günlük zorunlu bir kendi kendine karantina dönemine girmesi gerekiyordu.
• Ayrıca, teyit edilen vakaların yakın temaslarını izlemek ve karantinaya almak için kapsamlı çaba sarf edilmiştir. Ve bulaşmış bir kişinin herhangi bir belirti göstermesinden önce bulaşması durumunda, izleme, hastanın hastalığının başlamasından iki gün önce başlayan tüm kişileri içeriyordu. Hong Kong, şehirdeki potansiyel süper taşıyıcıları ve sıcak noktaları izlemek için normalde karmaşık suçları araştırmak için kullanılan polis “süper bilgisayarlarını” kullandı. Sağlık yetkilileri ayrıca Covid-19 hastalarının hangi binalarda yaşadığını veya en son hangi binada kaldığını gösteren bir haritayı da, kamu ile paylaşarak düzenli olarak güncelliyor.
• Hong Kong’un 40.000 hastane yatağından 1.000 kadarı negatif basınçlı yataktır ve onaylanmış vakaların düzgün bir şekilde izole edilmesini sağlar. Hala boş olan tatil kampları ve yeni inşa edilen toplu konut birimleri hızla karantina tesislerine dönüştürüldü.
• Hong Kong ayrıca sosyal mesafeyi teşvik etmek için çok kapsamlı tedbirler aldı. 28 Ocak gibi erken bir tarihte, birçok memurdan gelecek ay evden çalışmaları istendi. Büyük ölçekli etkinliklerin çoğu iptal edilmiş veya ertelenmiştir.
• Hükümet, el hijyenini ve çevre hijyenini teşvik etmek için bir halk eğitimi kampanyası başlattı. Hong Kong’daki neredeyse herkes halka açık bir yüz maskesi takıyor.
• Singapur, Tayvan ve Hong Kong ve Çin’in hepsi 2002-3 SARS salgını ile mücadele etmek zorunda kaldı ve bu deneyimden aldıkları dersleri içselleştirdiler. Kurumsal olarak, yeni virüsler için test kapasitesi ve hastanelerin yeni solunum patojenleri olan hastalarla başa çıkma kabiliyetleri geliştirdiler. Bireysel düzeyde, SARS deneyimi insanları kalabalıktan kaçınmak ve kişisel hijyenlerini arttırmak için gönüllü olarak muazzam miktarda öz disiplin sergilemeye hazırladı. Bu yerler diğerlerine göre yeni koronavirüs salgınıyla yüzleşmek için daha donanımlıydı.
• Her biri kendi tarzında, Singapur, Tayvan ve Hong Kong – belirgin şekilde farklı sosyoekonomik ve politik özelliklere sahip üç yer – hastalığın bulaşma zincirini kesebildi. Ve bunu, Çin’in benimsediği son derece yıkıcı, sert tedbirleri benimsemeden yaptılar.

İspanya

• Madrid, Bask Ülkesi ve La Rioja’nın en fazla olduğu bölgelerde yetkililer iki hafta boyunca tüm okulların, üniversitelerin ve kreşlerin kapatılmasını emretti. İspanya ve İtalya arasındaki uçuşlar askıya alındı ​​ve üç bölgede maç da dahil tüm halka açık etkinlikler iptal edildi.
• İspanya Sağlık Bakanı Salvador Illa şirketleri çalışma saatlerini ve seyahatlerini azaltmaya ve uzaktan çalışmayı desteklemeye teşvik etti.

Fransa

Fransa, 17 Mart’ta Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un insanların sadece yiyecek satın almak, işe gitmek, egzersiz yapmak veya tıbbi bakım almak için evden ayrılması gerektiğini söyleyerek evlere kilitlenmeye başladı. Yeni kuralları uygulamak için 100.000 asker görevlendirildi.

• 20 Mart’ta Tour de France bisiklet yarışıyla tanınan ülke bir adım daha ileri gitti ve eğlence bisikletini yasakladı. Ayrıca insanların evlerinden sadece bir mil (2km) uzaklıkta egzersiz yapabileceğine hükmetti.
• Ülkede, toplu taşımalar durduruldu. 1000’den fazla kişinin toplanmasına ülke çapında bir yasak olduğunu duyuruldu. Paris Maratonu ve İrlanda’ya karşı Six Nations ragbi maçı Ekim ayına ertelendi.
• Vakaların en çok görüldüğü 4 bölgede, pazarlar, topluluk grupları ve kilise hizmetleri de dahil olmak üzere tüm halka açık toplantılar yasaklandı.
• Fransa’da eğitim bazı bölgelerde durduruldu ama çalışan ancak çocukları evde olan ailelere bir kolaylık sağlanmadı, evden çalışma henüz teşvik edilmedi.
• Fransa, ülkenin tüm cerrahi maskelerini ihtiyaç duyanlara dağıtılmasını talep etti. Hükümet ayrıca el dezenfektanı üst fiyatını sınırladı.

Almanya

• Ülke sağlık bakanı 1000’den fazla insanı dahil eden etkinliklerin iptalini teşvik etti.
• Almanya, kamu yaşamını kısıtlamakta çekimser davranıyor. Halk demokrasinin bir parçasıdır diyor. Çin, italya gibi sert bir politika izlemiyor.

Amerika Birleşik Devletleri

• Federal hükümet, bazı ülkelerden gelen yolcuların ABD’ye girmesini kısıtlamanın ötesinde, virüsün yayılmasını kontrol etmek için ülke çapında önemli önlemler açıklamamıştır.
• Salı günü, New York’ta bir mil yarıçaplı bir “çevreleme alanı” duyurdu. Bu çember içindeli evlere yiyecek vermek ve kamusal alanların temizlenmesine yardımcı olmak için planlama yapıldı. Bu yarıçap içindeki tüm okullar, kiliseler, toplum merkezleri kapatıldı, büyük toplantılar yasaklandı.
• California’da 1000’den fazla insanın toplanacağı etkinlikler yasaklandı. İlçe yetkilileri, ihlal edenlerin polis tarafından kapatılmasının yanı sıra olası para cezaları veya tutuklama ile karşı karşıya kalabilecekleri konusunda da uyardı.
• ABD yetkilileri başlangıçta virüsü tutabileceklerinden emin gibi görünüyordu ve halka çok az risk olduğunu söylediler. Ancak dava sayıları arttıkça, vatandaşlar Trump yönetimini yavaş davranmakla suçladılar.
• ABD’de ana zorluklardan biri, yerel sağlık otoriteleri ve doktorlar için yeterli test kiti almak. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) Şubat ayında kitler gönderdi, ancak sağlık pratisyenleri pek çok negatif sonuç verdiğinden şikayet ettiler.
• CDC başlangıçta sadece kendi laboratuvarlarında ve sadece Çin’e seyahat eden veya bilinen bir hasta ile temas eden hastalar için test yapılmasına izin verdi. Bu, hastalığın ülkenin belirli bölgelerinde yayılmasına neden oldu.
• Eleştirmenler, Trump’ın cumhurbaşkanı Demokratları ve “sahte haber medyasını” tehditini abartmakla suçladıktan sonra salgının ciddiyetini küçümsediğini söylüyor.
• Amerikan laboratuvarları daha fazla miktarda Covid-19 testi üretmeye başlasalar da, Çin’in bunu yapma kapasitesinin gerisindedirler ve kısa vadede diğer ülkelere çok fazla tıbbi yardım sağlayamazlar. Buna karşılık, Jack Ma Vakfı ABD’ye Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri tarafından dağıtılacak olan 500.000 test kiti ve 1 milyon maske gönderdi. Acil tıbbi malzeme Trump’ın Çin ile olan ticaret savaşı tarafından engellendi ve 6 Mart’a kadar muafiyet verilmedi.
• ABD Sağlık Sekreteri Alex Azar Pazar günü gazetecilere verdiği demeçte, güvenlik nedenleriyle ülkedeki ventilatör sayısını açıklamayacağını söyledi ancak ABD’nin federal hükümetin saklayamayacağı bir ekipman sıkıntısı olduğu açık. ABD’nin ventilatörlere ihtiyacı olmasına rağmen, İtalya ve Almanya, büyük üreticiler Dräegerwerk ve Hamilton Medical’den satın almak için çabalayanlardı, diğer firmalar ise yeni bir sipariş akışı almadığını belirtti.
• Geçen hafta Kongre, tıbbi araştırmalara fon sağlamak ve enfeksiyonları izlemek için para da dahil olmak üzere, hastalığın üstesinden gelmek için 8 milyar dolarlık bir tedbir paketi geçti. Bazı senatörler, şirketleri işçilerine ücretli izin vermeye zorlamak için acil durum mevzuatını zorlamaya çalışıyorlar, ancak bu henüz geçmedi ve yetkilileri, işçilerin bulaşıcı olsalar bile çalışmaya devam etmek zorunda hissettikleri konusunda endişelenmelerine neden oldu.
• Uzmanlar, sağlık sigortası olmayan çok sayıda insan ve şirketleri hastalık izni vermeye zorlayan bir yasa da dahil olmak üzere birçok faktör kombinasyonunun ABD’yi olağandışı bir şekilde salgına duyarlı hale getirdiği konusunda uyardı.
• Amerikan Tabipler Birliği Dergisi’nde yayınlanan bir rapor, tanı testlerinin dar bir grup insanla sınırlandırılması ve test kitleriyle ilgili sorunların ABD’yi “salgının ilk birkaç haftasında minimum tanı kapasitesi” ile terk ettiği konusunda uyardı.“İlk aşamalarda Covid-19, ülkenin onu tespit etme yeteneğinin ötesine geçti,” diye yazdılar. Raporda, erken hastalık kontrol merkezleri (CDC) test kitlerinin, negatif kontrol başarısız olduğu için yeni koronavirüsün neden olduğu hastalık olan Covid-19 için sonuçsuz veya geçersiz sonuçlar ürettiği belirtildi. Eyalet laboratuvarları da sonuçların doğrulanmasında zorluklarla karşılaştı. ABD’deki halk sağlığı uzmanları ve politikacılar, tanı testlerine yetersiz erişim, kısıtlı test kriterleri ve CDC testlerinden sonuçsuz sonuçlar hakkında şikayette bulundular.

Japonya

• Japonya, ay sonuna kadar Çin ve Güney Kore’den gelen yolcuları yasaklayan daha sıkı sınır kontrol önlemleri aldı. Henüz Japonya’ya gelmemiş kişilerin vizeleri geçersiz kılındı, zaten gelmiş olan yabancı uyruklu insanlar 14 günlük karantinaya alındı.
• Sağlık bakanı, Japonya’daki salgının yeni bir aşamaya girdiğini belirterek, ülkenin daha sert önlemler alması gerektiğini söylüyor.
• Kriz olmaması için Japonya’nın tepkisinin geciktirildiği söyleniyor. Başbakan Shinzo Abe, başlangıçta hastalığı ülke dışında tutmaya çalıştı, bu da Diamond Princess gemisinin başarısız karantinasıyla sonuçlandı.
• İnsanlar Bay Abe’yi karantinaya ve teste yetersiz bir yaklaşımla suçladılar. Princess Diamond gemisinden ayrılan her vatandaş kendi ülkesinde iki hafta boyunca karantinaya alırken, Japonya karantinasız hepsinin eve dönmelerine izin verdi. Daha sonra koronavirüs için pozitif test edilen sayılar artmaya başladı.
• Hafif grip benzeri semptomları olan kişilerden şimdi kendilerini evde izole etmeleri ve bir doktora başvurmadan önce dört gün beklemeleri istenmiştir.
• Uzmanlar, Japonya’nın tedbirsizlikleriyle normalde vakaların daha da artmış olması gerektiğini, ancak şu anki kontrol altına alınmış durumun tamamen Japonya halkının öz disiplin ve itaat getiren sosyal ve kültürel normlarından kaynaklandığını düşünüyor. Japonya’nın şimdiye kadar enfeksiyon sayısını sınırlamayı başarması, “Başkalarına sorun çıkarmamanız gereken bir sosyal norm var. Kendinize iyi bakmazsanız ve hasta olursanız, bu diğer insanlar için sorun yaratır. Bu yüzden Japonya halkı, kişisel hijyen ve izolasyon için kamusal uyarılarınız olmadan bile tedbir alır.”

İngiltere

• Okullar, kreşler ve kolejler 20 Mart’ta bir sonraki duyuruya kadar İngiltere’de kapatıldı. Başbakan Boris Johnson, insanların mümkün olan yerlerde evden çalışması ve barlardan ve restoranlardan uzak durması gerektiğini, savunmasız ve 70 yaşın üzerindeki kişilerin evde kalması gerektiğini söyledi.
• İngiltere binlerce emekli doktor ve hemşireye, onları coronavirüs salgını ile başa çıkmalarına yardım etmelerini isteyen mektuplar gönderdi. Salgının üstesinden gelmek için fazladan sağlık çalışanı hazırlamak amacıyla İngiltere ve Galler’deki 65.000’den fazla emekli doktor ve hemşireye ülkenin Ulusal Sağlık Servisine dönmelerini isteyen mektuplar aldı.
• Dışişleri Bakanı Dominic Raab, şu anda denizaşırı bir ülkede tatil yapan bir milyon İngiliz turiste, ülke sınırlarını kapatarak yurtdışında kalmayı düşünmelerini ve onları geri almanın oldukça zorluk çıkaracağını söyledi.

Dsö stratejileriyle ilgili eleştiriler

1. Uzmanlar, DSÖ’nün salgınları sınıflandırma konusundaki rehberliğinin görünüşte politik düşünceleri olduğunu düşünüyor. DSÖ, “pandemi” tanımını yapmayı oldukça geciktirdi ve bunu uzun süre tartışma haline getirdi. Bazıları bunun, kasıtlı olarak siyasi ilgi ve pandemik hazırlık için finansal destek elde etmek amacıyla hazırlandığına inanıyor.

Diğer kuruluşlar daha çok DSÖ’nün liderliğini izledi. Bazı durumlarda, virüs hakkında nasıl konuşulacağı konusundaki yerel siyasi kısıtlamalar nedeniyle durum daha da karmaşıklaştı. Peki bir pandemi ve salgın arasındaki ayrım neden önemlidir? Pandemide, hastalıkların uluslararası düzeyde, salgın hastalıklardan önemli ölçüde farklı şekilde mücadele edilmesi gerekir. Dünyanın bir bölgesi bir salgın yaşadığında, dünyanın geri kalanı kenardadır. Etkilenen bölgeye sınırlarını kapatabilir veya yardım gönderebilirler veya her ikisini birden yapabilirler. Hastalığın kendi ülkelerini etkilemesi durumunda hazırlık yapmaya başlayabilirler. Wuhan’da koronavirüs patladığında, Çin’in komşularının çoğu maske gönderdi. Küresel bir pandemik olduğunda, büyük ölçüde bir sınır yoktur. Hastalık, her yerde mevcut olduğundan, ülkelerin etkilenen ülkelere karşı sınırlarını kapatmaları artık mantıklı değil. Halk sağlığı yetkilileri, hastalığı ülke dışına çıkarmaya çalışan çabaları taramak yerine, bir ülkedeki yayılmayı azaltan sosyal uzaklaştırma önlemlerine geçilmesini önerebilir. Ülkeler hala tıbbi bilgi ve uzmanlığı birbirleriyle paylaşmalıdır, ancak etkilenen alanlar her yerde olduğunda tedarikleri etkilenen bölgelere yönlendirmek daha karmaşıktır. Bir pandemi ile savaşan bir dünya, başka bir yerde uzak tutulmaya değil, evde zarar azaltmaya odaklanır.

Bu bir pandemi tanımıyla, bir devrilme noktasındayız. Bazı uzmanlar kontrol altına almak için çok geç olduğunu söylüyor, ancak tüm uzmanlar aynı fikirde değil.

2. Tayvan: DSÖ, koronavirüs uyarısında hızlı hareket edemedi

Tayvan, Dünya Sağlık Örgütü’nün, koronavirüsün insanlar arasında iletilmesi hakkında erken bir uyarı iletmemekle suçlandığını ve pandemiye küresel cevabı yavaşlattığını iddia etti.

Taipei’deki sağlık yetkilileri, DSÖ’yü Aralık sonunda yeni virüsün insandan insana bulaşma riski konusunda uyardıklarını, ancak endişelerinin başka ülkelere geçmediğini söyledi.

Tayvan, DSÖ’nün dışındadır, çünkü kendi topraklarının bir parçası olduğunu iddia eden Çin, üçüncü ülkelerin ve uluslararası organların, bağımsız devletlere davrandığı gibi Tayvan’a  hiçbir şekilde davranmamasını talep etmektedir.

DSÖ’nün Çin’le ilişkisi geçmişte eleştirildi, bazıları örgütü yerel yetkililerin başlangıçta kapsadığı iddialarına rağmen Pekin’in koronavirüs salgınıyla başa çıkmasını aşırı övgüde bulunmakla suçladı.

Tayvan, doktorlarının anakara meslektaşlarından sağlık personelinin hastalandığını duyduğunu söyledi – insandan insana bulaşmanın bir işareti. Taipei yetkilileri bunu hem 196 ülke arasında salgın önleme ve müdahale verilerinin değişimi için bir DSÖ çerçevesi olan Uluslararası Sağlık Düzenlemeleri’ne (IHR) hem de 31 Aralık’ta Çin sağlık otoritelerine bildirdiklerini söyledi.

Tayvanlı hükümet yetkilileri Financial Times’a uyarının diğer ülkelerle paylaşılmadığını söyledi.

Tayvan’daki Chen Chien-jen, “IHR’nin dahili web sitesi tüm ülkelerin salgın hastalıklara ve bunların tepkilerine ilişkin bilgi paylaşmalarına yönelik bir platform sağlarken, ülkemizin [Hastalık Kontrol Merkezleri] tarafından paylaşılan bilgilerin hiçbiri oluşturulmuyor” dedi.

“DSÖ, Covid-19’un insandan insana bulaşının olup olmadığını incelemek ve yargılamak için ilk elden bilgi alamadı. Bu, insandan insana bulaşmayı bir gecikmeyle duyurdu ve hem Çin’de hem de daha geniş dünyada alarm seviyesini yükseltmek için bir fırsat kayboldu, ”diyor, Sars salgını sırasında sağlık bakanı olan bir epidemiyolog Bay Chen.

3. DSÖ, Wuhan Coronavirus Riskini Değerlendirirken Bir Hata Yaptığını Kabul Etti

Bazen geçmiş hastalık salgınlarını ele alması nedeniyle eleştirilen Dünya Sağlık Örgütü, Çin’in ölümcül virüsünün risk değerlendirmesinde bir hata olduğunu kabul etti.

Cenevre merkezli BM ajansı yayınlanan bir durum raporunda riskin “Çin’de çok yüksek, bölgesel düzeyde yüksek ve küresel düzeyde yüksek” olduğunu söyledi.

Dipnotta DSÖ, Perşembe, Cuma ve Cumartesi günkü raporlarında küresel riskin “ılımlı” olduğunu “yanlış” belirttiğini açıkladı.

Bu hafta Çin’i salgını kontrol altına alma yollarını görüşmek üzere ziyaret eden DSÖ başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, acil durum ilan etmeme kararı üzerine Perşembe günü gazetecilerin yoğun sorgulaması yaptı.

Bazı gazeteciler kararın politik olup olmadığını sordu.

Bununla birlikte, DSÖ merkezindeki brifingde Tedros, atamanın her an değiştirilebileceğini ve salgından kaynaklanan küresel riskin “yüksek” olduğunu söylemişti.

“Bu Çin’de bir acil durum ama henüz küresel bir sağlık acil durumu haline gelmedi. Henüz bir acil durum haline gelebilir” dedi.

4. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bu yılın başlarında, henüz yeni koronavirüsün ülke içinde insan tarafından bulaşmadığını iddia eden Çinli sağlık görevlilerine atıfta bulunduğu bir tweet paylaştı. 14 Ocak tweet’i WHO’nun COVID-19’u küresel bir salgın olarak ilan etmesinden iki aydan daha kısa bir süre önce geldi. Örgüt, “Çinli yetkililer tarafından yapılan ön soruşturmalar #Wuhan, #China’da tanımlanan #coronavirus (2019-nCoV)’ün insandan insana bulaştığına dair net bir kanıt bulamadı” dedi.

Ayrıca, bu tweet hiçbir araştırma yapmadan (Tayvan bildiride bulunmuştu) doğrudan salgın sırasında gerçekleri ve rakamları gizlemekle suçlanan Çin sağlık yetkililerinden gelen bilgilere dayanıyordu.

Güney Çin Sabah Postası’na göre, Çin hükümetinin tweet gönderilmeden önce hastalığın yayıldığını bildiği bildirildi.

New York Times’ın Çin muhabiri Amy Quin, Salı günü yaptığı açıklamada, ülkenin Amerikalı gazetecileri kovmaya başladığını söyledi.

Axios muhabiri Jonathan Swan, ertesi gün Quin’nun sosyal medyadaki hikâyesine dikkat çekti ve Çin hükümetini bir örtü oluşturduğu ve hayat kurtaran bilgileri halka sunmadığı için eleştirmeye devam etti.

Pandemi, Wuhan’da ortaya çıktı ve başlangıçta Çinli yetkililer tarafından üstü kapatıldı. Southampton Üniversitesi araştırması, Pekin 3 hafta önce müdahale etseydi vakalarda % 95 oranında bir azalma ve daha az yayılma olacağını buldu.

DSÖ koronavirüs pandemisinde, en büyük bağışçıları olan ABD ve Çin arasında politik bir oyun oynamak zorunda kalmış olabilir.

Wuhan’da yapılan hatalar, diğer ülkelerde de yapılmamalı

Wuhan’da kaynak eksikliği ve yetersiz koruma nedeniyle sürekli olarak virüse maruz kalan tıp uzmanları arasında yüksek enfeksiyon oranları oldu. Bu yüzden sağlık personelimizi korumamız gerekiyor.

Çin, İspanya ve İtalya’ya tıbbi malzeme ve cihazlar gönderdi. Salgın yayıldıkça, ülkelerde maske, gözlük ve dezenfektan jel gibi koruyucu tıbbi ekipman sıkıntısı görülüyor.